Lăng Nguyễn Hữu Hào Đà Lạt: Vẻ Đẹp Cổ Kính và Nét Huyền Bí Ít Ai Biết

Nằm ẩn mình giữa rừng thông xanh mướt phía Tây Nam thành phố, lăng Nguyễn Hữu Hào Đà Lạt là một trong những công trình kiến trúc cổ kính và ít người biết đến nhất tại xứ sở sương mù. Đây không chỉ là nơi an nghỉ của ông Nguyễn Hữu Hào – thân sinh của Nam Phương Hoàng hậu, mà còn là một điểm đến mang đậm dấu ấn lịch sử, văn hóa và phong thủy đặc biệt.

Di Tích Lịch Sử Huyền Bí Giữa Thiên Nhiên Mộng Mơ Tại Đà Lạt

Lăng mộ Nguyễn Hữu Hào Đà Lạt không chỉ là một công trình kiến trúc cổ kính mà còn là minh chứng sống động cho lịch sử hoàng gia Việt Nam cuối cùng. Nằm ẩn mình giữa những đồi thông xanh mướt, địa điểm này mang đến sự kết hợp hoàn hảo giữa vẻ đẹp thiên nhiên và giá trị văn hóa, thu hút những ai yêu thích khám phá những câu chuyện xưa cũ.

Nếu bạn đang tìm kiếm một điểm tham quan yên bình, tránh xa đám đông du lịch, thì lăng mộ Nguyễn Hữu Hào Đà Lạt này chính là lựa chọn lý tưởng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá chi tiết về lịch sử, kiến trúc, vị trí và những mẹo hữu ích để chuyến đi của bạn thêm phần thú vị.

Khu di tích Lăng Quận Công Nguyễn Hữu Hào Đà Lạt ở đâu?

Địa chỉ Lăng Nguyễn Hữu Hào ở Đà Lạt

Vị trí: Đồi thông trên trục đường Vạn Thành – Tà Nùng, gần ngã ba Hoàng Văn Thụ, cách thác Cam Ly ~150 m.

Xem vị trí Google Maps: tại đây

Di chuyển: Từ trung tâm chợ Đà Lạt đi Hoàng Văn Thụ → rẽ vào Vạn Thành hướng làng hoa; tới chân đồi có cổng trụ biểu, gửi xe dưới chân và đi bộ lên bậc thang.

Khu di tích Lăng mộ Quận Công Nguyễn Hữu Hào có thu phí vé tham quan không?

Không. Thời gian mở cửa: Tự do tham quan cả ngày.

Thời gian lý tưởng: Bạn nên đến lăng vào buổi sáng sớm hoặc chiều muộn để tận hưởng không khí trong lành, mát mẻ và có những bức ảnh đẹp nhất.

Trang phục: Vì là khu vực tâm linh, nên chọn trang phục lịch sự, kín đáo.

Giữ gìn: Lăng là một di tích lịch sử, hãy giữ gìn vệ sinh và không làm hư hại các công trình kiến trúc.

Giới Thiệu Về Lăng Nguyễn Hữu Hào Đà Lạt

Quận Công Nguyễn Hữu Hào là ai?

Ngay cả những người đã sống lâu năm ở Đà Lạt (Lâm Đồng), mấy ai biết rằng phía Tây Nam của thành phố này có một quần thể lăng mộ một thời tráng lệ Long Mỹ Quận công Nguyễn Hữu Hào – ông là cha ruột của Nam Phương Hoàng hậu – Nguyễn Hữu Thị Lan, tức quốc trượng Hoàng đế Bảo Đại… 

Cụ Nguyễn Hữu Hào quê gốc huyện Gò Công, nay thuộc tỉnh Tiền Giang, sinh ra trong một gia đình khá giả. Từ nhỏ cụ đã được cha mẹ nuôi cho ăn học tử tế ở các trường Tây và có bằng tú tài. Cụ được xem là người nhạy bén với thời cuộc, có kiến thức sâu rộng trong lĩnh vực kinh doanh và chí làm giàu. Cuộc đời cụ thực sự đổi thay sau khi lấy vợ. Đến tuổi lập gia đình, Nguyễn Hữu Hào cưới bà Lê Thị Bình về làm vợ.

Gia đình cô Bình thuộc diện giàu nhất đất Nam kỳ, là con gái rượu của đại điền chủ huyện sĩ Lê Phát Đạt – một trong “tứ đại phú hộ” của Sài Gòn xưa. Gia đình ông thuộc tầng lớp thượng lưu, theo Công giáo, có mối quan hệ mật thiết với giới chính trị và hoàng gia.

Theo các tài liệu còn lưu lại, chỉ tính riêng quận Long Mỹ, tỉnh Rạch Giá (nay thuộc Cần Thơ) vào năm 1928, gia đình ông Nguyễn Hữu Hào đã có hơn 1.000 mẫu ruộng. Sau khi lập gia đình, được sự hậu thuẫn từ phía nhà vợ, cụ Nguyễn Hữu Hào không ngừng mở rộng đất đai, đồn điền trồng lúa, cao su… ở các tỉnh Tây Nam bộ, Đông Nam bộ và vùng Tây Nguyên, trong đó có Đà Lạt.

Quận Công Nguyễn Hữu Hào có 2 người con là:

• Marie-Agnès Nguyễn Hữu Hào: gả cho Nam Tước Pierre Jules François Didelot – một quý tộc Pháp (từng là đại úy (capitaine) Pháo binh trong Quân đội Pháp và giám đốc thông tấn xã Havas ở Hà Nội).
• Jeanne Mariette Thérèse – Nguyễn Hữu Thị Lan: sau này trở thành Nam Phương Hoàng Hậu (南芳皇后), vợ của vua Bảo Đại.

Lịch sử hình thành lăng mộ Nguyễn Hữu Hào ở Đà Lạt

• 1939: Ông Nguyễn Hữu Hào (tước Long Mỹ Quận công) qua đời tại Đà Lạt; Hoàng hậu Nam Phương khởi dựng lăng trên đồi thông theo nguyện vọng của cha được an táng ở Đà Lạt.

• 1939–1941: Công trình được thi công liên tục, hoàn thành và làm lễ quy lăng ngày 10/9/1941. Vật liệu chính là đá xanh, tạo nên vẻ bề thế, bền vững với thời gian.

Việc chọn vị trí xây dựng khu lăng quận công Nguyễn Hữu Hào trên ngọn đồi phía Tây Nam Đà Lạt không phải ngẫu nhiên: Nó đảm bảo sự thanh tịnh và hướng về trung tâm thành phố, tượng trưng cho sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại. Các vật liệu chính xây dựng lên khu Lăng mộ Nguyễn Hữu Hào Đà Lạt như đá xanh được vận chuyển từ miền Trung, tạo nên sự vững chãi và uy nghi.

Trong quá trình xây dựng, lăng mộ Nguyễn Hữu Hào và Lê Thị Bình đã trải qua nhiều thách thức do địa hình đồi núi, nhưng cuối cùng trở thành một kiệt tác kiến trúc.

Trong lăng có 2 ngôi mộ lớn bằng đá xanh, cao khoảng 30 cm, hình chữ nhật mặt phẳng. Trên mặt mộ, có chạm trổ hoa văn quanh riềm và hình một thánh giá lớn giữa mộ.

Đó là mộ Long Mỹ Quận công Nguyễn Hữu Hào và phu nhân Lê Thị Bình. Ở giữa hai ngôi mộ có một hương án (còn là bàn để các linh mục hành lễ). Phía sau bàn thờ này có trổ một cửa vuông rộng nhìn ra một nhà bia nhỏ, bia bằng đá xanh, chạm trổ trên đầu và chung quanh bài minh bia hình chữ nhật

Nội dung bài minh bia:

Văn bia của Hiển khảo Long Mỹ quận công họ Nguyễn:

Đồng Nai anh linh, Tiền Giang vượng khí, hun đúc nơi người, sinh đấng anh minh. Kính nghĩ: Tiên nghiêm. Trời ban chân tính, lòng dạ hiền từ, giữ thân đoan chính, giao tế văn minh, nhìn xa hiểu rộng, lòng giàu đạo đức, người mến dung nghi, gia truyền nghĩa giáo, đức lớn sinh thành, sân thềm đầy phúc, cửa ngõ quang huy. Thiên tử nhớ ơn, ban cho công tước, vững bền sông núi, sổ sách còn ghi, bảy mươi mãn đời, hồn về Thiên giới, danh cao bất hủ, truyền mãi muôn đời, trông lên núi rậm, mây trắng còn bay, non tràn cảm hứng, thông gió vi vu, cảm niệm đức xưa, tinh linh không mất. Khẩn cầu Thiên Chúa, che chở bình yên. Cảnh người sống gửi, thường hằng biệt ly, Thiên đường cõi phúc, trăm đời cùng về, ơn sâu vô tận, thương nhớ nào hơn! Mượn tấm bia này, nguyện cùng thiên cổ.

Kiến Trúc Đặc Trưng Của Lăng Nguyễn Hữu Hào Đà Lạt

Cổng lăng – trụ biểu uy nghi

Ngay chân đồi là cổng với 4 trụ biểu đỉnh trang trí hoa sen và chó ngao cách điệu. Hai cặp câu đối do chính Hoàng hậu Nam Phương đề tự được khắc trên trụ, mở ra không gian trang nghiêm cho toàn bộ quần thể.

Nhất chính đạo” – 158 bậc giữa rừng thông

Con đường thẳng tắp gọi là Nhất Chính Đạo dẫn lên đỉnh đồi: 36 nhịp bậc với 158 bậc thang, xen kẽ các chiếu nghỉ, hai bên là thùa gai và thông cổ thụ – cung đường check-in rất “đã” cho người yêu nhiếp ảnh.

Nhà mồ bằng đá xanh – giao thoa Á Đông & Thiên Chúa giáo

Không gian trung tâm là nhà mồ mái ngói lưu ly xanh, đầu đao vút cong kiểu Á Đông nhưng trên đỉnh lại có Thánh giá – dấu ấn tín ngưỡng Công giáo của gia đình. Bên trong là hai ngôi mộ song táng (Càn Khôn hiệp đức), mọi chi tiết như nền, tường, bia, hương án đều bằng đá xanh; phía sau là nhà bia khắc minh văn 1939.

Sự kết hợp tinh tế của văn hóa Việt và Pháp

Công trình Lặng mộ Quận Công Nguyễn Hữu Hào ở Đà Lạt mang đậm phong cách kiến trúc Pháp, với các cột đá tròn, mái vòm bán nguyệt. Tuy nhiên, các chi tiết điêu khắc trên lăng mộ lại mang đậm hồn Việt, với hình ảnh rồng, phượng và các hoa văn truyền thống tinh xảo. Chính sự pha trộn này đã tạo nên một vẻ đẹp vừa trang trọng, cổ điển, lại vừa gần gũi, mang đậm bản sắc dân tộc. Đây là một minh chứng sống động cho sự giao thoa văn hóa giữa Việt Nam và Pháp trong giai đoạn lịch sử này.

Lý Do Nên Thăm Lăng Nguyễn Hữu Hào Khi Đến Đà Lạt

Địa điểm Di tích gắn liền với lịch sử và văn hóa của Việt Nam

• Khám phá một phần lịch sử triều Nguyễn ít được nhắc đến.
• Trải nghiệm không gian tĩnh lặng, thiền định giữa thiên nhiên.
• Tìm hiểu về Nam Phương Hoàng hậu – người phụ nữ trí tuệ, sắc sảo và đầy bản lĩnh.
• Chụp ảnh tại một địa điểm cổ kính, độc đáo chưa bị thương mại hóa.

Điểm đến mới lạ cho chuyến Du lịch Đà Lạt sắp tới

Hãy thử ngồi thiền dưới tán thông hoặc lắng nghe âm thanh gió rừng – những khoảnh khắc khiến chuyến đi trở nên đáng nhớ. Ngoài ra, địa điểm này còn là nguồn cảm hứng cho các nghệ sĩ vẽ tranh hoặc viết lách.

Gợi ý nhỏ: Khi đến tham quan, nếu ai có lòng hãy ghé mua Hoa và Nhang để thắp hương tại khu Lăng Mộ Quận Công Nguyễn Hữu Hào ở Đà Lạt.

Thêm thông tin về Cụ Nguyễn Hữu Hào

Sinh thời, cụ Nguyễn Hữu Hào rất yêu mến vùng đất Đà Lạt, gia đình cụ cũng đã cho người làm khai khẩn hàng trăm hecta đất, lập nên những trang trại cà phê, chè rộng lớn tại vùng Xuân Trường, Trạm Hành và trung tâm TP Đà Lạt ngày nay. Nhiều dinh thự có vị trí đẹp tại Đà Lạt cũng đã được Bảo Đại mua lại từ các quan chức Pháp, trong đó nổi tiếng nhất là dinh I, II và III (nay trở thành điểm tham quan).

Cụ Nguyễn Hữu Hào thể hiện sự giàu có bằng việc mua lại hoặc cho xây dựng những căn biệt thự tráng lệ tại Đà Lạt. Tiêu biểu nhất phải kể đến căn biệt thự sang trọng, uy nghi trên đỉnh một quả đồi thông hướng về phía hồ Xuân Hương, nay thuộc đường Hùng Vương, TP Đà Lạt. Sau đó, căn biệt thự này được vợ chồng cụ Nguyễn Hữu Hào tặng con gái Nguyễn Hữu Thị Lan với tên gọi là Cung Nam phương Hoàng hậu. Bây giờ, biệt thự trên thuộc sở hữu của Bảo tàng Lâm Đồng và vẫn còn nhiều đồn đại về một đường hầm thoát hiểm từ căn biệt thự dẫn ra rừng thông phía sau đồi.

Lại nói về Quận công Nguyễn Hữu Hào, những tháng năm cuối đời, vợ chồng cụ hầu như chỉ sinh sống ở Đà Lạt mà ít khi trở về quê nhà Gò Công. Mặc dù quê gốc ở Nam bộ nhưng quốc trượng của vua Bảo Đại lại có nguyện vọng sau khi qua đời sẽ được chôn cất tại Đà Lạt.

Bởi vậy, khi cụ Nguyễn Hữu Hào lâm bệnh, biết khó có thể qua khỏi, ngoài việc gấp rút phong tước Long mỹ Quận công, Hoàng đế Bảo Đại và Nam phương Hoàng hậu đã mời nhiều cao nhân phong thủy tìm vị trí đặt lăng mộ cho quốc trượng.

Ngày nay, khu lăng mộ cụ Nguyễn Hữu Hào vẫn là điều bí ẩn, thậm chí xa lạ với nhiều người, ngay cả những người đã từng sống lâu năm ở Đà Lạt. Một phần vì khu lăng mộ bị bao phủ, che khuất bởi rừng thông, phần vì địa phương chưa thực sự quan tâm tới khu di tích lịch sử, văn hóa này. Hằng ngày, khu lăng mộ đìu hiu lạnh tanh không người hương hỏa và ngày càng xuống cấp. Chuyện kể rằng, sau năm 1975, nhiều người dân sinh sống trong vùng đã vào gỡ lớp đá lát quanh lăng đem về làm đường.

Bia đá được cho là của Nam Phương Hoàng hậu tạc để ghi nhớ công ơn Long mỹ Quận công Nguyễn Hữu Hào cũng bị đào tung. Tuy nhiên, do bia đá quá lớn và nặng nên chỉ bị di chuyển khỏi vị trí ban đầu vài chục mét rồi bỏ đó đến mấy chục năm sau. Thậm chí, có tin đồn có người cậy phá lăng Long mỹ Quận công để trộm cắp châu báu… Khoảng sau năm 1990, một doanh nghiệp du lịch, đơn vị được nhà chức trách giao trông coi, quản lý khu khu di tích này đã tiến hành cải tạo, trùng tu và di chuyển tấm bia đá cố định về chỗ cũ.

Dù vậy, dự án du lịch thuộc khu lăng mộ Nguyễn Hữu Hào Đà Lạt sau đó bị bỏ dở, lăng trở nên hiu hắt đến ngày nay. Các bậc đá cỏ mọc xanh rì, chen lấn vào từng họa tiết tinh xảo của quần thể khu mộ. Những lớp gạch, bia đá, bậc thềm, mái ngói… ngày càng xuống cấp. Theo người dân địa phương, từ nhiều năm qua, họ không thấy thân nhân của cụ Hào tới trôm nom, hương khói. Do vậy, lăng cụ Nguyễn Hữu Hào chỉ cách trung tâm TP Đà Lạt khoảng 3km nhưng trở nên điêu tàn. Thương người một thời quyền uy nằm dưới đất cô quạnh không người hương khói…

Mộ cụ Nguyễn Hữu Hào và cụ bà Lê Thị Bính được tạc bằng đá xanh nguyên khối với nhiều hoa văn thể hiện sự quyền uy, giàu có. Hai ngôi mộ được đặt song song, cao hơn mặt nền khoảng 30cm trong một tòa lăng được xây dựng theo lối kiến trúc phảng phất dấu ấn cung đình Huế. Chính giữa hai ngôi mộ là một chiếc bàn cũng được tạc bằng đá xanh.

Đáng tiếc, sau năm 1975, một số người đã kéo tới cạy gỡ, lấy mất mặt bàn bằng đá mà chỉ còn lại hai chân. Sau khi trùng tu, đơn vị chủ quản buộc phải đúc một mặt bàn bằng bê tông để thay thế. Trên khu lăng mộ của cụ Nguyễn Hữu Hào hiện còn hai văn bia được tạc trên đá xanh do hai người con gái của cụ tạo lập nhằm truy niệm công đức của song thân.

Bia thứ nhất đặt phía sau lăng, trong nhà bia hình tháp có bốn mái. Bia có chiều cao 2,45m, chiều rộng 1,43m, trán bia dày 26cm, thân bia dày 20cm. Trên văn bia có tất cả 215 chữ. Theo tác giả Hà Đình Nguyên, trên mặt bia này có 5 từ khắc đài là “Hiền khảo”, “Tiên nghiêm”, “Thiên tử”, “Thiên chúa” và “Bảo Đại”.

Hai chữ “Thiên tử” được khắc đài cao hơn các chữ khác. Bia thứ hai có chiều cao 2m, trán bia rộng 1m, dày 26cm, thân bia rộng 80cm, dày 20cm. Nội dung cũng giống như văn bia thứ nhất nhưng khắc theo thể Khải thư, có một vài chữ theo thể Lệ thư, được dựng ở trước sân chầu của lăng mộ. Văn bia này cũng có 215 chữ, khắc theo hàng dọc từ phải sang trái nhưng được phân thành 16 hàng, khắc đài bốn chữ “Hiền khảo”, “Thiên tử”, “Bảo Đại”, “Thiên chúa”.

Lăng Nguyễn Hữu Hào – Bảo Tàng Sống Của Lịch Sử Đà Lạt

Ngày nay, khi đến thăm Lăng Nguyễn Hữu Hào Đà Lạt, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng một công trình kiến trúc đẹp mà còn có cơ hội bước vào một không gian lịch sử. Vẻ trầm mặc của lăng mộ, sự rêu phong của những bức tường đá, và sự tĩnh lặng của ngọn đồi đều gợi lên hình ảnh về một thời kỳ vàng son của triều đại phong kiến cuối cùng tại Việt Nam.

Nơi đây là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm hiểu về lịch sử, kiến trúc hoặc đơn giản chỉ muốn tìm một chốn yên tĩnh để hoài niệm. So với những điểm du lịch đông đúc khác ở Đà Lạt, lăng Nguyễn Hữu Hào Đà lạt mang một vẻ đẹp riêng, thanh bình và sâu lắng, là một viên ngọc quý đang chờ được khám phá.

Lăng mộ Nguyễn Hữu Hào Đà Lạt không chỉ là một di tích mà còn là cầu nối giữa quá khứ hoàng kim và hiện tại mộng mơ của thành phố ngàn hoa. Với kiến trúc ấn tượng, vị trí đắc địa và những câu chuyện hấp dẫn, đây chắc chắn là điểm đến không thể bỏ lỡ cho bất kỳ du khách nào.

Hãy lên kế hoạch ghé thăm ngay để tự mình khám phá vẻ đẹp huyền bí này!

>> Có thể bạn quan tâm:

TỔNG HỢP CÁC TOUR DU LỊCH ĐÀ LẠT MỚI NHẤT